انواع سبک فرزند پروری و سلامت روان

سبک فرزندپروری

سبک‌های فرزندپروری در واقع به ترکیب استراتژی‌هایی که برای رشد فرزند خود اتخاذ کرده‌اید اشاره دارد. در ادامه به انواع سبک‌های فرزند پروری اشاره خواهیم کرد. هر کدام از این سبک‌ها در چهار زمینه‌ی نظم، ارتباط، انتظارات و بیان احــساسات و عواطف با هم متفاوت هستند. پژوهشگران چهار نوع سبک فرزندپروری را به صورت زیر نام گذاری کرده‌اند:

1. سبک مستبدانه: دارای کنترل بالا و محبت کم که توسط والــدین کنترل گر انجام می شود.

2. سبک سهل گیرانه: دارای کنترل کم و محبت زیاد.

3. سبک طردکننده: دارای کنترل کم و محبت کم. در این نوع سبک تربیتی معمولا کودکان با ترس از طرد شدن از جانب اطرافیان و دوستان دست و پنجه نرم می کنند.

4. سبک مقتدرانه: دارای کنترل مناسب و محبت مناسب

 

ویژگی‌های سبک فرزندپروری مستبدانه

به طور کلی والدین دارای سبک مستبدانه ویژگی های زیر را دارند:

• سبک انضباطی خشک و اغلب بدون توضیح و صحبت است.
• به کار بردن تنبیه شایع است.
• آزادی فرزندان در خانواده بسیار محدود است و ارتباط بیشتر یکطرفه و از مادر به کودک است.
• علت قوانین عموما توضیح داده نمی‌شود.
• والدین این سبک معمولا مراقبت و حمایت کمتری دارند.
• انتظارات بالا است و رفـتار با کودک بدون انعطاف است.

 

ویژگی‌های سبک فرزندپروری سهلگیرانه

به طور کلی سبک تربیتی سهلگیر دارای ویژگی‌های زیر است:

• سبک تربیتی آن‌ها بر عکس سبک سختگیرانه است. آن‌ها قوانین نمی‌گذارند یا قانون‌های خیلی کمتری دارند.
• ارتباط عموما باز است، اما این والدین می‌گذارند کودکان خودشان تصمیم بگیرند و فــرصت تجربه به کودک می دهند.
• این والدین معمولا گرم و مراقبت کننده‌اند.
• در این نوع فرزندپروری انتظارات یا وجود ندارد یا در حداقل ممکن است.

 

ویژگی‌های سبک طرد کننده

• هیچ سبک تربیتی مشخصی به کار نمی‌رود.
• والدین بدون آمــوزش به کودکان اجازه می‌دهند کودکان هر کاری می‌خواهند انجام دهند، بدون آگاهی دادن یا مراقبت کردن.
• ارتباط خیلی محدود است.
• این والدین مراقبت خیلی کمی فراهم می‌کنند.
• انتظارات خیلی کمی از کودک دارند.
• ممکن است والدین دچار افــسردگی و یا اعتیاد باشند

 

نشانه‌های سبک مقتدرانه:

به طور کلی سبک مقتدرانه این نشانه‌ها را دارد:

• قوانین مشخص است و دلایل آن توضیح داده می‌شود.
• ارتباط زیاد و متناسب با ســن تربیت کودک و درک اوست.
• این والدین مراقبت کننده و حامی هستند.
• انتظارات و اهداف بالا و روشن در خانواده وجود دارد و مفهوم منطقی و درست آزادی در خانواده کاملا مشهود است.

 

راه‌هایی برای بهبود سبک تربیتی

برای اینکه ارتباط بهتری با کودک داشته و تربیت مقتدرانه‌ای داشته باشید، لازم است تا در این مورد آموزش ببینید. همچنین رعایت نکات زیر می‌تواند بسیار کمک کننده باشد:

• تا جایی که می توانید شنونده خوبی برای احساسات باشید و توجه کافی به نیازهای اولیه و اساسی کودکان داشته باشید.
• کمتر از سرزنش و تنبیه و بیشتر از پاداش و تشویق استفاده کنید.
• در مورد قوانینی که می‌گذارید صریح باشید و دلایل آن را توضیح دهید.
• پیامدهای رفتاری که می‌گذارید را حتما اجرا کنید. اجرا نکردن آن باعث می‌شود کودک روی حرف شما حساب نکند.
• وقت‌هایی را برای تعامل مثبت و بازی و پر کردن اوقــات فراغت کودکان اختصاص دهید.
• رفتارهایی مثل نگاه چشمی، لبخند، نوازش و بغل کردن کودک را بیشتر کنید.
• در بحث‌ها کودک را شرکت دهید و از او بخواهید نظرات خود را بیان کند.
• در مورد مشکلات اول با کودک صحبت کنید و دلایل او را بپرسید.

گاه والدین نمی‌دانند کدام سبک تربیتی را برای فرزندان خود به کار ببرند. از طرفی تغییر سبک تربیتی با توجه به شرایط خاص هر کودک چالش‌هایی را به همراه دارد. در این زمینه مراجعه به مشاور جهت آموزش نحوه صحیح تربیت و حل مشکلات رفتاری و ارتباطی کودک شما می‌تواند راهگشا باشد.